Les 8

Spreekwoorden zijn een goede manier om snel praktische beslissingswijsheid in Shogi op te doen. Ze beslaan alle aspecten van het spel. Net als bij forten zijn er algemeen bekende, en wat minder bekende [en minder belangrijke] spreekwoorden [Japans: kakugen, letterlijk: status-woord]. Voor het mantra gehalte laten we ze in het Engels staan [de brontaal waarin ze tot ons gekomen zijn][maar vertaal ze rustig zelf door naar het Nederlands].

1. Keep the King and Rook apart (al genoemd)

2. In the Endgame, speed is more important than material (al genoemd)

3. Drop where the opponent wants to drop [een van de weinige Shogi spreekwoorden met een parallel in Go: The enemy’s key point is your own]

4. Without a Pawn the game is lost [pion in hand]

5. Drop Bishop against Bishop [het beste anti-tankwapen is een tank]

6. Save a Gold for last [om mat mee te droppen, daar is het stuk uitermate geschikt voor]

7. Without a Gold there is no defense

8. Protect the King with three generals [doorgaans twee Gouden en een Zilver; de andere Zilver valt aan, samen met de andere stukken; openingen worden doorgaans naar Torens genoemd, strategieën binnen openingen naar Zilvers]

9. When there is no other move, push the Edge Pawn

10. Against the Edge King, play the Edge Pawn

11. A Tokin is faster than you think [een Tokin is een gepromoveerde Pion. Als zo’n +P een generaal aanvalt en het daartegen kan worden afgeruild, dan heeft de aanvaller een generaal in hand, en de verdediger een rottig pionnetje; de verdediger tendeert dat uit de weg te gaan, met als gevolg dat de +P verder kan oprukken]

12. A Pawn is worth its weight in Gold

13. Don’t leave your King sitting [of: A Sitting King is a sitting duck][een Koning op z’n uitgangsveld is kwetsbaar, met name tegenover aanvallen van Lopers]

14. Attack with Rook, Bishop, Silver, Knight and Pawn [natuurlijk ook met de Lans, maar die moet je maar in hand hebben, wat minder vaak voorkomt]

15. A Pawn-anchored Gold is as solid as a rock [die Pion wordt dan op de onderste rij gedropt als verdediging van een Goud op de twee rij, meestal tegen een Torenaanval over die rij; de formatie is ijzersterk]

16. Attack is the best defense [als spreekwoord niet alleen tot Shogi, of zelfs Japan, beperkt]

17. Always take two pieces for one, even when this involves Pawns

18. Early escape is worth eight moves [overdreven; bedoeld wordt natuurlijk het weglopen van de Koning]

19. Exchanging the Rook Pawn gives a three-fold profit [je krijgt een Pion in hand, de Toren krijgt een open lijn, en er kunnen stukken door het gat naar voren komen

20. Start the fight with a Pawn sacrifice

21. Drop the Lance as far back as possible [waarom zou je niet de hele range gebruiken?]

22. Drop the Knight back [men heeft een natuurlijke neiging om een Paard alleen op de oneven rijen te droppen, omdat het Paard alleen naar oneven rijen kan vanuit zijn startpositie; maar vooral je vierde rij is vaak een goede rij om een Paard te droppen]

23. When there is a floating piece there is always a move [een floating piece is een ongedekt stuk]

24. Interposing in the middle is an excellent move [als je schaak staat door een Toren, bijvoorbeeld, die ook nog een ander stuk vorkt, en je verdedigt tegen het schaak door je Goud in hand naast de Koning te droppen, dan slaat hij het andere stuk. Door nu halverwege de lijn waarover schaak gegeven wordt een Pionnetje te droppen wordt het schaak even opgeheven. Slaat de tegenstander daarop het gevorkte andere stuk, dan ben je alleen een Pionnetje kwijt, en heb je je Goud nog in hand. Slaat hij daarentegen de Pion, dan geeft hij opnieuw schaak, waartegen je dan verdedigt met dat Goud dat je in hand hebt, maar dan is hij wel van de lijn van het andere stuk af, wat dan dus niet geslagen wordt; dit is een “advanced proverb”]

25. The promotion sacrifice is an excellent move [een promotion sacrifice is het het promoveren van een Pion, vaak zelfs zonder een stuk van je tegenstander te slaan, terwijl die net gepromoveerde Pion zelf onmiddellijk geslagen kan worden. Beginners zien dat als een zinloze zet, maar het stuk van de tegenstander dat slaat is wel van z’n plaats af, en verzwakt met zijn zet vaak zijn eigen verdedigingsstelling, iets wat heel belangrijk is in het eindspel]

26. Draw the Gold diagonally forward [Goud van de tegenstander, natuurlijk. De logica is dat die Goud dan niet meer terug kan naar zijn oorspronkelijke veld]

27. Use the Silver like a plover [pluvier, kievit; kennelijk hupt dat beest diagonaals, de natuurlijke beweging van de Zilver]

28. Defend against major pieces by drawing them closer [een major piece is een Toren of een Loper, die bij Shogi als bijna gelijkwaardig worden gezien, anders dan bij schaken. Je offert een stuk in de lijn van het schaak, bijvoorbeeld, de tegenstander slaat met zijn major piece dat geofferde stuk, maar is nu zo dicht bij jouw stelling gekomen dat je bijvoorbeeld een generaal, gedekt door je eigen stelling, kunt gebruiken om hem weer weg te jagen]

29. In the Bishop-echange, don’t push the Center Pawn [simpelweg omdat hij dan een Loper er achter kan droppen, en al promoverend via twee richtingen weer weg kan. Dat is belangrijk, omdat een tegengedropte Loper maar één van die twee lijnen kan bestrijken; dit spreekwoord slaat op de eerste zetten van die opening]

30. With a Tokin on 5c you cannot lose [soms waar, soms niet waar. Het is goed om te bedenken dat op alle spreekwoorden uitzonderingen zijn]

31. Drive the King down [dan werkt de achterrand mee in de matvoering]

32. Sacrifice on the escape route [een tsume proverb: het geofferde stuk blokkeert de vluchtweg van de Koning]

33. Bring idle pieces back into the game

34. When behind, enlarge the battle front

35. With three Knights there is always a mate [dit heeft veel uitzonderingen, kan ik u vertellen][het gaat om Paarden in hand]

36. Don’t play the Edge Pawn in the Yagura until the King is round the corner [tot de Koning echt in z’n fort staat][geen idee waarom]

37. A King’s home is his castle

38. A bad move is a bad move

39. Help is no defense

40. Onlookers have eight eyes

 

 

Leave a Comment